مادربرد در دنیای کامپیوتر یکی از کلماتی است که ممکن است خیلی به گوشتان خورده باشد. با این که این کلمه خیلی آشناست اما اکثر کاربران نمیدانند مادربرد چیست و چه کاربردهایی دارد. به همین خاطر تصمیم گرفتیم در این مقاله به این موضوع بپردازیم که مادربرد چیست و چه کاربردهایی دارد.
در صورتی که کامیپوتر را به بدن انسان تشبیه کنیم، میتوان گفت که مادربرد قلب آن است؛ اما به جای گردش خون وظیفه مادربرد انتقال برق و اطلاعات است و کمک میکند تمامی اجزای کامپیوتر بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند. توجه داشته باشید که مادربرد با پردازنده متفاوت است. پردازنده مسئولیت تمامی پردازشهای سیستم را برعهده دارد، در حالی که وظیفه مادربرد فقط ساماندهی این پردازشها و اتصال تمامی قطعات کامپیوتر به یکدیگر است. با این که مادربرد به تنهایی هیچ توان پردازشی ندارد اما بدون مادربرد هیچ کدام از قطعات دیگر کامپیوتر نیز امکان کار کردن نخواهند داشت و به همین خاطر یک قطعه ضروری به شمار میرود. برای خرید انواع مادربرد می توانید از فروشگاه اینترنتی فراز سیستم دیدن کنید.
مادربرد چیست و چگونه کار میکند؟
مادربرد یک قطعه بسیار مهم در کامپیوتر است که تمامی قطعات کامپیوتر به آن متصل میشوند و از طریق آن برق مورد نیاز خودشان را دریافت میکنند. مادربرد به تنهایی تاثیر چندانی روی عملکرد سیستم ندارد اما بسته به تراشهای که روی آن قرار گرفته، میتواند به قطعات متصل کمک کند که عملکرد خیلی بهتری از خود نشان دهند.
یکی از وظایف مهم مادربرد، بارگذاری سیستم عامل است. یک تراشه سختافزاری روی برد، BIOS (به انگلیسی Basic Input/output System) یا نسخه جدیدتر آن، UEFI را داخل خودش نگهداری میکند. BIOS یک نرمافزار خیلی سبک است و اولین چیزی است که در زمان روشن شدن کامپیوتر بارگذاری میشود. از طریق بایوس کامپیوتر میتواند اطلاعات را از روی هارد درایو بخواند و در نهایت سیستم عامل را بارگذاری کند.
عملکرد مادربرد تا حدود زیادی به تراشه نصب شده روی آن بستگی دارد. چیپست مادربرد وظیفه مدیریت ارتباطات بین قطعات مختلف را برعهده دارد و همیشه توسط تولیدکنندههای پردازنده AMD و اینتل تولید میشود. معمولا این دو شرکت با عرضه نسل جدید پردازنده از چیپستهای مادربرد جدید خودشان هم رونمایی میکنند. تمامی نوآوریهای دنیای کامپیوتر از طریق چیپست مادربرد فراهم میشود و این قطعه است که امکان استفاده از رم بیشتر یا دسترسی به امکاناتی مانند PCIe 5.0 و… را به شما میدهد.
مدیریت ارتباطات و انتقال دادهها نیز برعهده مادربرد است و چیدمان قطعات مختلف روی آن به صورت کاملا حسابشده انجام شده است. معمولا قطعاتی که نیاز بیشتری به یکدیگر دارند نزدیک به هم قرار دارند تا بتوانند با سرعت بیشتری اطلاعات را جا به جا کنند. برای مثال پردازنده انرژی مورد نیاز برای فعالیت خودش را از مادربرد دریافت میکند اما مادربرد برای اطمینان از این که همیشه انرژی لازم به پردازنده میرسد، از VRM یا ماژول تنظیم ولتاژ در مسیر پردازنده و منبع تغذیه سیستم استفاده میکند.
اجزای تشکیل دهنده مادربرد
مادربرد دارای طراحی و فرم فاکتورهای مختلفی است که در طول سالها طراحی همیشه دستخوش تغییر بوده است. با این وجود در تمامی مادربردها چند نکته به صورت مشترک وجود دارد. برای مثال تمامی مادربردها دارای مدارهایی برای هماهنگی پروسههای مختلف کامپیوتر هستند یا همه آنها از هیتسینک برای جذب حرارت تولید شده توسط قطعات مختلف و خنک نگه داشتن سیستم استفاده میکنند.
اولین چیزی که پس از دیدن یک مادربرد ممکن است نظر شما را جلب کند تعداد زیاد اسلاتها و اتصالاتی است که روی آن قرار دارد. از آنجایی که تمامی قطعات از طریق مادربرد به یکدیگر متصل میشوند، تمامی قطعات کامپیوتر باید به صورت فیزیکی به آن متصل شوند. این قطعات شامل منبع تغذیه، پردازنده، رم، USB، کارت گرافیک، کارت صدا و اسلاتهای توسعه خواهند بود. همچنین قطعات اکسترنال مثل ماوس و کیبرد هم از طریق مادربرد به سیستم متصل میشوند؛ به همین خاطر است که مادربرد به عنوان مجموعهای از کانکتورها و ارتباطات مختلف شناخته میشود.
در طول زمان بسته به تکنولوژی روز و نیازهای آن پورتهای روی مادربرد دچار تغییر خواهند شد. به همین خاطر است مادربردهای قدیمی معمولا دارای پورتهای بدون استفاده زیادی هستند. این پورتها معمولا با گذر زمان از چرخه مصرف خارج میشوند و جای خودشان را به پورتهای جدیدتر میدهند. همان طور که گفته شد مادربرد مسئول اتصال قطعات خارجی به سیستم نیز هست و علاوه بر کانکشنهای ضروری برای پردازنده و رم از پورتهایی مثل USB و Thunderbolt نیز استفاده میکند. همچنین برقراری اتصال به اینترنت از طریق کابل شبکه یا وایفای هم یکی دیگر از وظایف مادربرد به شمار میرود.
نوع اتصالات و قطعات مورد استفاده روی مادربرد ممکن است در طول سالها دستخوش تغییر شده باشد اما کاربرد مادربرد هیچ گونه تغییری نکرده و به عنوان یک مرکز اتصال برای تمامی قطعات کامپیوتر شناخته میشود. تمامی قطعاتی که کامپیوتر برای ادامه فعالیت خودش به آنها نیاز دارد به شکلی به مادربرد متصل هستند. حتی قطعاتی مثل فلش مموری هم که از طریق پورت USB به کامپیوتر متصل میشوند باید برای ادامه فعالیت خودشان به مادربرد متصل شوند.
سخن نهایی
مادربرد یکی از مهمترین قطعات کامپیوتر است و بدون آن هیچ کدام از قطعات روی مادربرد نمیتوانند به فعالیت خودشان ادامه دهند. همان طور که گفته شد مادربرد به عنوان یک گذرگاه برای تمامی قطعات کامپیوتر عمل میکند و این قطعات برای فعالیت حتما باید به نحوی به مادربرد متصل شوند.